تاریخچه جراحی بینی

جراحی زیبایی بینی كه تصور می‌شد امری مدرن باشد، ‌بر اساس شواهد قدیمی، ریشه 400 ساله دارد!
این شواهد از یك كتاب قدیمی به نام « جراحی نقص‌ها از طریق كاشتن» كه در سال 1597 نوشته شده است بدست امده است. این كتاب به شرح و تفسیر جراحی صورت افرادی كه در جنگ زخمی شده بودند می‌پردازد. زبان این كتاب لاتین بوده و تصاویری از نمودارهای پروسه جراحی در آن وجود دارد كه طی آن بینی بیمار به یك فلاپ پوست از بالای بازوی وی پیوند خورده بود.

در یك نمودار، بیماری دیده می‌شود كه بر روی تخت بوده، ساعد وی به سرش متصل است و یك فلاپ از پوست ناحیه ماهیچه دو سر بیمار به بینی‌اش چسبانده شده است. بیمار باید سه هفته به همین حالت باقی بماند تا پوست بازوی وی كاملا در محل بینی بچسبد. كمی پس از دو هفته، ‌پوست مانند بینی شكل گرفته و پروسه تكمیل می‌شود.
این كتاب جزو اولین اسناد در مورد جراحی بینی در گذشته بوده و هیچ شاهد دیگری از عمل‌های جراحی مشابه تا اواخر قرن 18 میلادی وجود ندارد.

اصطلاح پلاستیك از كلمه یونانی «پلاستیكوس» به معنی شكل دادن است. پزشكان معتقدند حدود 600 سال قبل از میلاد مسیح یك جراح یونانی به نام «هنیه» بینی یكی از بیماران خود را با استفاده از گوشت گونه او تحت عمل جراحی قرار داد. همچنین یك هزار سال پس از میلاد مسیح(ع)، جراحان از پوست پیشانی برای جراحی های بینی و دیگر اعضای بدن استفاده می كرده اند.
اما نخستین شواهد جراحی«بازسازی» پلاستیك در متون سانسكریت 2600 سال قبل یافت شده است. در هند باستان بسیاری از تبهكاران اعضای بدن قربانیان خود را قطع می كردند. بنابراین طبیعی است كه نیاز زیادی به جراحی ترمیمی در آن زمان وجود داشت؛ نیازی كه منجر به ایجاد اشكال ابتدایی جراحی پلاستیك شد.

اولین کسی که در عصر مدرن تحت عمل جراحی بینی قرار گرفت ویلیام اسپرکلی، افسر جنگلبانان در شروود انگلستان بود. وی در سال 1917 در حین جنگ جهانی اول در اثر شلیک گلوله  بینی خود را از دست داد. دکتر هارولد جیلیس جراح ارتش انگلستان و از پایه گذاران جراحی مدرن پلاستیک در جهان وی را تحت ترمیم با فلاپ پیشانی قرار داد، تکنیکی که هم اکنون نیز عیناً توسط جراحان گوش و حلق و بینی استفاده می شود. بعد از چند ماه بینی وی کاملاً ترمیم شد. این اولین جراحی مدرن ثبت شده بینی در عصر مدرن است. در زیر عکسهای قبل و بعد عمل بینی وی دیده می شود.

در ایران پایه گذار عمل جراحی بینی دکتر محمد اصانلو بوده است. ایران از نظر تعداد جراحی زیبایی بینی در دنیا اول است و پس از ایران كشورهای امریكا، انگلستان و فرانسه در ردیف های بعدی تعداد عمل های جراحی زیبایی بینی قرار دارند. به تغییر شكل بینی با كاهش یا افزایش اندازه، برداشتن برآمدگی، جمع كردن پره های بینی، تغییر زاویه بین لب بالایی و بینی یا تغییر شكل نوك یا برآمدگی بینی جراحی بینی گفته می شود. رایج ترین نوع جراحی پلاستیك در كشور هم كه حدود 70 درصد از جراحی های پلاستیك را به خود اختصاص می دهد، مربوط به بینی است. البته بخش بسیار زیادی از این جراحی ها هم مربوط به عمل بینی (رینوپلاستی) می شود و بسیاری از جراحی های بینی در كشور تنها جنبه ظاهری و زیبایی دارند نه به خاطر مشكلات تنفسی. بر اساس نظر كارشناسان 95 درصد متقاضیان جراحی بینی را زنان و دختران گروه سنی 14 تا 45 سال تشكیل می دهند و سهم مردان هم پنج درصد است.